Naziv: Majčina dušica

Majčina dušica (Thymus serpyllum) je višegodišnja oko 30 cm visoka, grmasta biljka. Naziva se još babina dušica, dušica, vrisak, divlji bosiljak, tamjanika, materinka, papric, bukovica. Puzeći grmić s brojnim izdancima i vrežama, grančice su mu uspravne, a listovi uski, elipsasti, sivo – zeleni s kratkim peteljkama, goli ili obrasli dlakama.

Sitni svijetlocrveni do tamnocrveni cvetovi razvijaju se na vrhovima ogranaka, a biljka u vreme cvatnje ima posebno ugodan aromatičan ukus i miris. Poznat je veliki broj broj samostalnih oblika majčine dušice, ali ih laici ne razlikuju i Thymus serpyllum je zapravo skupno ime za različite oblike i vrste, koje su međusobno povezane krugovima i prelaznim oblicima.

Gde raste majčina dušica?

Majčina dušica raste po suvim i sunčanim mjestima, na livadama, pašnjacima i na kamenju. U Bosni i Hercegovini, Crnoj Gori, Hrvatskoj i Srbiji gde je vrlo rasprostranjena. Često se pojavljuje u većim skupinama uzduž međa, na suvim ivicama šuma, sunčanim mestima bez stalne vlage i hlada. Odlična je pčelinja paša.

Koji deo majčine dušice se koristi kao lekovito sredstvo?

Cvetaju čitavo leto i sabira se čitava biljka (odreže se srpom) bez korenja i odrvenjelih delova biljke. Osušena biljka sadrži oko 0.6% eteričnog ulja (Oleum Serpylli), koje se sastoji pretežno od cineola, a najvažniji sastojak ulja, timol, zastupljen je u manjoj količini. Lekovitost majčine dušice.

Koja svojstva i kakvo dejstvo ima majčina dušica? Lekovitost majčine dušice

Lekoviti sastojci nalaze se jedino i isključivo u listu i cvetu .

Majčina dušica je jak antiseptik za unutrašnje organe, organe za disanje i urogenitalne organe.

Biljka daje snagu koja stimuliše psihičke i fizičke funkcije, a deluje kod oboljenja kao što su:

razne neuroze
depresije, neurastenije, alkoholizam – za njih je majčina dušica pravi lek. U narodnoj medicini preporučuje se u lečenju alkoholizma jer posle uzimanja čaja dolazi do povraćanja, a osoba koja pije gubi volju za daljim uživanjem alkohola
kod plućnih oboljenja kao što su astma, bronhitis, emfizem, tuberkuloza uzima se čaj ili sirup od majčine dušice jer deluje višenamenski: kao ekspektorans (rastvara sluz, katar) koji olakšava iskašljavanje, kao antiseptik koji umiruje jak kašalj, kao antiseptik koji sprečava širenje infekcije tj deluje antiinflamatorno
za ženske bolesti se koristi kao emenagog (podstiče i reguliše menstruaciju), antiseptik (za infekcije materice)
koristi se i za lečenje migrene, bolesti bešike, bubrega, želuca (grčevi), anemije, angine, difterije, padavice, kijavice, nesanice, reume.

Majčinu dušicu ne bi smele uzimati osobe sa komplikacijama žuči, sa akutnim čirom na želucu, osobe slabog želuca i sa komplikacijama na jetri.
Poput sličnog timijana koristi se dosta u mediteranskoj kuhinji kao začin, a dodaje se povrću, raznim jelima od mesa, paštetama, ribi, salatama.

Pretpostavlja se da neutralizira jako masna jela. Nadzemni dio biljke se tijekom cijele godine može koristiti za pripremanje čajeva i napitaka. Majčina dušica je poznata i u biljnoj medicini kao lekovita biljka i koristi se za pripremanje lekovitih preparata.

Majčina dušica uglavnom se koristi za:

lečenje glavobolje i migrene,
dezinfekciju sluznice usta i ždrijela,
lečenje upale desni,
otklanjanje neugodnog zadaha,
lečenje kašlja, upale grla te prehlade i gripe,
lečenje bronhitisa, astme i upale pluća,
lečenje anemije i jačanje imunološkog sistema,
poboljšanje cirkulacije,
ublažavanje grčeva i bolova u crevima,
suzbijanje nadutosti,
zaustavljanje proliva,
podsticanje apetita i poboljšanje probave,
smanjivanje menstrualnih grčeva i bolova,
regulaciju menstrualnih ciklusa,
ublažavanje reumatoidnog artritisa i gihta,
ublažavanje bolova u mišićima,
lečenje kožnih bolesti,
lečenje gljivica na nogama.

Majčina dušica je biljka sa jakim antiseptičkim, antibakterijskim svojstvima.

Majčina dušica za želudac

Četiri grančice sveže majčine dušice potrebno je staviti u 2,5 dl domaće rakije lozovače. Može se koristiti nakon 14 dana Sastav majčine dušice
Majčina dušica je začin bogat raznim nutrijentima. Dobar je izvor gvožđa i mangana, a takođe i kalcijuma i dijetetskih vlakana.

Osim toga, majčina dušica sadrži i razne flavonoide, uključujući i apigenin, narigenij i timonin. Oni povećavaju antioksidantnu moć majčine dušice i u kombinaciji sa manganom, čiji je majčina dušica dobar izvor. Majčina dušica se kotira visoko na spisku antioksidantnih namirnica.

Majčina dušica je veoma bogata eteričnim uljima, timolom, flavonoidnim glikozidima, mineralnim solima i taninima.

Kako se koristi majčina dušica?

Kao začin delikatnog izgleda i lepe arome, majčina dušica predstavlja idealnu dopunu pasulju, jajima, jelima sa mesom i povrćem. Suva majčina dušica je dostupna tokom cele godine u prodavnicama i garantuje jedinstvenu aromu koja je veoma zastupljena u kulinarstvu i aromaterapiji.

Majčina dušica je začin sa širokim spektrom primene. Sa ukupno 60 svojih podvrsta, uključujući francusku majčinu dušicu, limunsku, pomorandžinu i srebrnu majčinu dušicu, sasvim je sigurno da će ovaj začin uneti prijatne mirise u naš život.

Majčina dušica (Thymus) je vrsta koja podrazumeva 350 podvrsta aromatičnih višegodišnjih biljaka i malih žbunova.
Visina ove vrste biljaka dostiže do 40 cm i često se može sresti kao divlja i samonikla biljka širom Evrope, Severne Amerike i Azije. Listovi majčine dušice su prekriveni dlačicama, eliptičnog oblika i veoma sitni.

Godnji deo listova je zeleno-sivkaste boje, dok je donji lista bele boje. Ima tanke stabiljke, a cvetovi ove biljke mogu biti ljubičaste, bele, rozikaste boje i rastu gusto raspoređeni na jednom ogranku sa neravnim čašicama, čiji gornji delovi imaju tri reza, a donji deo samo jedan.

Zanimljive činjenice majčinoj dušici

Majčina dušica smatra se jednim od najboljih, najjeftinijih i svima dostupnih prirodnih lekova, barem kada je reč o ženskim bolestima. Primena majčine dušice seže još u daleku prošlost.

Stari Grci su uljem majčine dušice masirali telo nakon kupanja. Rimski vojnici su majčinu dušicu koristili kako dodatak vodi za kupanje jer su smatrali kako ih majčina dušica jača. Starim Egipćanima je majčina dušica služila kao dodatak smolama koje su se koristile za balzamiranje.

Majčina dušica je poreklom iz Azije, Južne Evrope i mediteranskih predela. Latinski naziv francuske majčine dušice je poznato kao Thymus vulgaris. Ova biljka se koristi još od drevnih vremena zbog svojih kulinarskih, aromatičnih i lekovitih svojstava. Drevni Egipćani su je koristili i kao sredstvo za balsamiranje, kako bi se produžili vek mumijama faraona.

U antičkoj Grčkoj majčina dušica je bila veoma popularna i imala široku primenu zbog svoje arome, pa se koristila umesto tamjana u hramovima. Ovaj začin je bio poznat i kao simbol smelosti i hrabrosti, a to verovanje se zadržalo sve do srednjeg veka. Žene su poklanjale vitezovima šalove u znak njihove smelosti, a na šalovima je bio lik pčele i zakačena majčina dušica.

Tekst napisala i prilagodila: Snežana-Nena Janković-inženjer hemijske tehnologije
Korišćeni materijali iz Wikipedije i enciklopedije biljaka-Sistematika lekovitih biljaka Dr Jakovljević S.
Fitokomleksi na bazi majčine dušice mogu se pronaću u preparatima Ruske Biljne Farmacije RULEK

Energija altaja – čaj za prirodno podizanje energije
Degripin – biljna zaštita od virusa i prehlada